3 Cách Nấu Xôi Chay Dẻo, Thơm Cho Người Mới Bắt Đầu

Xôi chay là món ăn gắn liền với ẩm thực Việt, nổi bật bởi vị dẻo thơm của nếp và sự thanh đạm tinh tế. Không chỉ dừng lại ở xôi truyền thống, những biến tấu như xôi mặn chay, xôi bát bửu chay hay xôi khúc chay đã mang đến sự đa dạng, khiến bữa cơm chay thêm phần hấp dẫn và thú vị. Trong bài viết này, Vô Uý sẽ giới thiệu 3 cách nấu xôi chay quen thuộc, vừa dễ thực hiện vừa ngon miệng, giúp bạn làm mới thực đơn chay của gia đình.

Xôi chay – món ăn quen thuộc, thơm ngon và giàu dinh dưỡng

Xôi chay mang đến sự phong phú trong hương vị, giúp thực khách dễ dàng lựa chọn món ăn kèm phù hợp với sở thích riêng. Từ những loại xôi truyền thống quen thuộc cho đến các biến tấu hiện đại đầy sáng tạo, mỗi món đều sở hữu nét đặc trưng hấp dẫn riêng biệt.

Những món xôi chay được nhiều người yêu thích hiện nay gồm:

• Xôi mặn chay.
• Xôi bát bửu chay.
• Xôi khúc chay.
• Xôi đậu xanh.
• Xôi đậu phộng.
• Xôi gấc.
• Xôi bắp.

Nhờ sự phong phú này, xôi chay trở thành món ăn dễ thưởng thức, phù hợp mọi lứa tuổi và có thể dùng trong nhiều hoàn cảnh, từ bữa sáng đến bữa chính hoặc tiệc chay.

3 cách nấu xôi chay dẻo, thơm ngon và lạ miệng

Dưới đây là 3 món xôi chay đặc trưng, dễ làm. Phù hợp cho bữa sáng hoặc bữa ăn thanh đạm cuối tuần.

Cách nấu xôi mặn chay dẻo, mềm

Xôi mặn chay là sự kết hợp hài hòa giữa nếp dẻo, hạt sen bùi và các loại rau củ, nấm thanh ngọt. Món xôi này vừa đủ dinh dưỡng vừa thơm ngon, rất thích hợp cho bữa sáng.

Nguyên liệu

• Nếp: 550 gam.
• Hạt sen 250 gam (đông đá).
• Nấm mỡ: 100 gam.
• Nấm hương tươi: 100 gam.
• Cà rốt: 1 củ.
• Hành baro/ Hành lá: 1 cây.
• Bắp cải: 1/4 cái
• Dầu đậu nành: 5 thìa canh.
• Nước tương: 1/2 thìa cà phê.
• Đường/muối: 1 ít.
• Dầu ăn: 2 muỗng canh.
• Hạt nêm chay: 1 thìa cà phê.
• Lá chuối: 1 ít.

Các bước nấu xôi mặn chay

Bước 1: Sơ chế phần hạt sen

Ngâm hạt sen đông lạnh 10–15 phút cho mềm rồi tách bỏ tâm sen để không bị đắng. Luộc hạt sen với 400 ml nước và 1 muỗng cà phê muối trong 10–15 phút cho mềm.

Bước 2: Ngâm nếp

Vo gạo nếp sạch và ngâm 15 phút với nước lạnh để nếp nở mềm, dễ chín.

Mẹo: Muốn xôi ngon cần chọn loại nếp có màu trắng đục, hạt đều, căng bóng. Khi nhai thử vài hạt thì gạo nếp có vị ngọt tự nhiên, thơm mùi lúa mới.

Bước 3: Sơ chế các nguyên liệu khác

• Nấm mỡ, nấm hương ngâm nước muối loãng rồi thái lát mỏng.
• Cà rốt gọt vỏ, cắt hạt lựu.
• Hành baro rửa sạch, cắt nhỏ.
• Bắp cải rửa sạch cắt vuông nhỏ.
• Trộn cà rốt và bắp cải với 1 muỗng đường, 1 muỗng muối rồi vắt thật ráo.

Mẹo cần lưu ý: Khi vắt nước của cà rốt và bắp cải cần vắt mạnh tay thật ráo nước để khi xào xong sẽ giòn, không bị mềm.

Bước 4: Phi hành

Cho 5 muỗng dầu vào chảo, khi dầu nóng cho hành vào phi đến vàng thơm rồi vớt ra, để ráo.

Bước 5: Nấu xôi

Cho 5 muỗng dầu vào chảo, khi dầu nóng cho hành vào phi đến vàng thơm rồi vớt ra, để ráo.

Bước 6: Hấp xôi

Lót lá chuối vào xửng, cho nếp vào, tạo vài lỗ nhỏ cho hơi thoát và rải hạt sen lên trên. Hấp 10 phút.

Bước 7: Xào các nguyên liệu khác

• Xào hành và nấm: Đặt chảo lên bếp, cho khoảng 1/2 muỗng canh dầu ăn vào. Khi dầu nóng, cho phần hành còn lại vào phi thơm rồi nêm thêm 1/2 muỗng cà phê hạt nêm chay. Sau đó, vớt hành ra chén, giữ lại một ít trong chảo. Tiếp tục cho thêm 1 muỗng canh dầu ăn, cho nấm vào đảo nhanh trên lửa lớn. Nêm cùng 1/2 muỗng cà phê hạt nêm chay, 1/2 muỗng cà phê nước tương và 1/2 muỗng cà phê đường. Xào đến khi nấm khô ráo, thơm ngọt tự nhiên. 
• Xào cà rốt và bắp cải: Cho thêm 1/2 muỗng canh dầu ăn vào chảo, cho cà rốt cùng bắp cải vào đảo đều trên lửa lớn. Xào đến khi hỗn hợp khô lại thì tắt bếp.

Mẹo nhỏ: Nên xào nấm với lửa lớn để giữ độ giòn, ngọt và tránh ra nước.

Bước 8: Hoàn thành món xôi mặn chay

Khi xôi đã hấp chín, cho phần nấm xào lên một góc xôi. Tiếp tục rải cà rốt và bắp cải lên mặt xôi, thêm hành phi vàng giòn. Cuối cùng, rưới đều mỡ hành để tăng hương vị béo ngậy.

Thành phẩm: Xôi mặn chay dẻo thơm, hạt nếp chín đều không bị nát, quyện cùng mùi hành phi thoang thoảng. Vị bùi béo của hạt sen, ngọt dai từ nấm, giòn giòn của rau củ hòa quyện với chút nước tương tạo nên món ăn hấp dẫn khó cưỡng.

Cách nấu xôi bát bửu chay cho gia đình

Xôi bát bửu chay là món xôi tượng trưng cho sự đủ đầy, kết hợp nhiều loại hạt, rau củ và chả chay tạo nên vị ngon hài hòa, bổ dưỡng.

Nguyên liệu

• Nếp: 500 gam.
• Cải xá bấu, cà rốt, nấm đông cô, chả quế chay, chả cá chay: mỗi loại 50 gam.
• Hạt sen: 100 gam.
• Đậu hà lan, hạt điều, nấm mèo: mỗi loại 50 gam.
• Hành lá.
• Nước cốt dừa: 250 ml
• Nước tương: 1 muỗng canh.
• Dầu ăn: 4 muỗng canh.
• Hạt nêm chay: 1 muỗng canh.
• Muối/ đường: 1 ít.

Cách chế biến

Bước 1: Sơ chế các nguyên liệu

Sơ chế tất cả nguyên liệu, cắt hạt lựu, ngâm nếp 8 tiếng và luộc chín hạt sen.

Bước 2: Xào phần nhân

Phi thơm hành, cho cải xá bấu, cà rốt, nấm, chả chay vào xào. Nêm nước tương, hạt nêm, đường. Sau đó thêm đậu hà lan, hạt điều, hạt sen, xào thêm 3 phút.

Bước 3: Hấp xôi

Trộn nếp với dầu và muối. Hấp 15 phút, rưới nước cốt dừa và chút đường, xới nhẹ rồi hấp thêm 30 phút.

Bước 4: Hoàn thành và trang trí

Trộn xôi với nhân bát bửu hoặc gói trong lá sen rồi hấp thêm 5 phút cho thơm.

Cách làm món xôi khúc chay đơn giản

Xôi khúc chay nổi bật với lớp lá khúc xanh dịu, nhân đậu xanh và nấm đậm đà. Đây là phiên bản chay dễ làm, giữ nguyên hương vị đặc trưng của món truyền thống.

Nguyên liệu

• Bột nếp: 200 gam.
• Gạo nếp: 100 gam.
• Đậu xanh cà vỏ: 100 gam.
• Chả lụa chay: 70 gam.
• Nấm mèo 20 gam.
• Nấm đông cô: 20 gam.
• Hành tím: 4 củ.
• Hỗn hợp nước lá dứa và bồ ngót: 150 ml.
• Lá chuối: 10 miếng.
• Đường: 2 muỗng cà phê.
• Tiêu: 1 muỗng cà phê.
• Hạt nêm chay: 1 muỗng cà phê.

Cách chế biến

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

• Ngâm gạo nếp khoảng 3 giờ cho hạt mềm, nở đều.
• Đậu xanh nấu chín rồi nghiền nhuyễn.
• Nấm ngâm nước cho mềm, sau đó thái sợi.
• Lá dứa và bồ ngót xay nhuyễn, lọc lấy 150ml nước cốt.
• Chả lụa chay cắt sợi.
• Hành tím bóc vỏ, thái mỏng.
• Lá chuối cắt thành miếng chữ nhật, rửa sạch, để ráo.

Bước 2: Xào phần nhân

Phi hành, cho chả lụa chay, nấm, tiêu, đường và hạt nêm vào xào đến chín.

Bước 3: Pha bột

Cho 100g gạo nếp vào tô, thêm 1 muỗng cà phê muối, trộn đều. Đun ấm phần nước lá dứa, sau đó cho vào bột nếp, nhào đến khi bột mịn dẻo.

Bước 4: Tạo nhân xôi

Trộn đậu xanh nhuyễn với hành phi. Dàn đều một lớp đậu xanh lên màng bọc thực phẩm, đặt phần nhân đã xào lên trên rồi vo tròn để đậu xanh bao kín nhân.

Bước 5: Nắm xôi

Chia bột thành từng phần nhỏ, cán mỏng, cho viên nhân vào rồi vo tròn. Lăn qua một lớp gạo nếp, sau đó gói bằng lá chuối.

Bước 6: Hấp xôi

Đặt xôi vào xửng, hấp từ 30 – 40 phút cho đến khi chín đều là hoàn tất.

Xôi chay bao nhiêu calo? Ăn nhiều có tăng cân không?

Một gói xôi chay dao động từ 400 – 600 calo tùy loại và topping ăn kèm. Một số mức calo tham khảo:

• Xôi bắp: 310 calo.
• Xôi gấc: 600 calo.
• Xôi mặn chay: khoảng 500 calo.
• Xôi đậu xanh / đậu đen: khoảng 500 calo.

Xôi không phải “thủ phạm” gây tăng cân, tuy nhiên bạn đang giảm cân thì nên hạn chế do lượng tinh bột cao, đặc biệt là khi ăn cùng đậu phộng, dầu hoặc chả chay.

Hướng dẫn bảo quản xôi chay đúng cách và hạn chế hư hỏng

Để món xôi luôn giữ được độ dẻo thơm, bạn cần bảo quản đúng phương pháp để tránh tình trạng topping bị chảy nước hoặc xôi bị thiu.

• Để xôi nguội hẳn rồi cho vào hộp kín. Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh và dùng trong ngày.
• Khi ăn lại nên hấp hoặc hâm vi sóng. Thêm vài giọt nước để xôi mềm dẻo.
• Bảo quản topping riêng để tránh xôi bị nhão.
• Không để xôi ở nhiệt độ phòng quá lâu, đặc biệt khi trời nóng.
• Khi mang đi xa, nên đựng xôi và topping riêng với nhau. Khi nào bắt đầui ăn thì mới trộn.

Việc bảo quản đúng cách không chỉ giúp xôi giữ được độ dẻo mà còn đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

8 cách chọn mua nguyên liệu tươi cho món chay thêm ngon

Nguyên liệu tươi sạch chính là bí quyết tạo nên hương vị chuẩn cho món xôi chay. Nhà hàng chay Vô Uý gợi ý bạn 8 mẹo chọn thực phẩm đơn giản nhưng hiệu quả:

• Gạo nếp: hạt đều, trắng đục, thơm nhẹ, không sâu mọt.
• Đậu xanh: vàng sáng, không mốc, không sượng.
• Chả chay: mua tại cửa hàng uy tín, kiểm tra hạn sử dụng.
• Đậu hũ ky: màu trắng, không có mùi lạ, không mốc.
• Nấm: tươi, cọng chắc, không úa vàng hay có màu lạ.
• Hành baro: xanh, thân cứng, không bị héo.
• Rau củ: tươi mới, sạch sẽ, không dập nát.
• Đậu phộng: vàng sáng, giòn, không ẩm mốc.

Chọn nguyên liệu kỹ lưỡng sẽ giúp món xôi chay thêm ngon, an toàn và giữ trọn hương vị tự nhiên. Đây cũng là bí quyết mà Vô Uý luôn áp dụng để mang đến cho thực khách những món chay chất lượng và tinh tế.

Kết luận

Các món xôi chay không chỉ thơm ngon, bổ dưỡng mà còn dễ chế biến, phù hợp cho mọi bữa ăn trong ngày. Nếu bạn muốn thưởng thức xôi chay chuẩn vị, đa dạng và an toàn, hãy ghé ngay nhà hàng chay Vô Uý để trải nghiệm những món xôi chay hấp dẫn nhất!